تصويرسازي ازنگاه ليلا رخشي قاضياني

1- هم پوشاني : قرار دادن لايه هاي تصويري برروي يكديگر . درپديده ي هم پوشاني ، كودك چهار چوب ديوار شده ي خانه را به گونه اي نقاشي مي كند كه لايه هاي پشت آن نيز ديده مي شود. نشان دادن آدم ها ، ميزها، پرده ها و وسايل گوناگون از پشت ديوار خانه از ويژگي نگاه هاي كودكانه است وبسياري ازتصويرگران كتاب هاي كودكان به شكلي اغراق آميز درآثارشان از آن بهره گرفته اند . هم پوشاني به گونه اي است كه انگار همه چيز، براثر تابه هاي اشعه ي ايكس به لايه هاي شفاف تبديل شده است . درخت ها و گل ها از پشت دامن مادربزرگ ديده مي شود و كودكي كه درون شكم مادراست ، برروي خواهرش لبخند مي زند . اين ويژگي را در تابلوي دهكده ي من اثر مارك شاگال مي توان ديد ، به گونه اي كه بر زمينه ي سرگاو در اين تابلو گوشه هايي از زندگي روستايي ديده مي شود .

2- واژگونيگي (تعليق ): واژگونيگي پديده ها در زمينه ي تصوير . كودكان براي نشان دادن آدم ها در اطراف يك ميز يا سفره ي غذا معمولا پديده ي ژرفانمايي ( پرسپكتيو ) را حذف مي كنند و آن راطوري نقاشي مي كنند كه تنها نماي روبه روي آدم ها شكلي واقعي دارد و كساني كه دركناره هاي چپ يا راست تصويرقرار دارند ، انگار همراه صندلي هايشان برروي زمين خوابيده اند . قرار گرفتن آدم ها برفراز خانه ها و شناور بودن آن ها در اطراف يك ديگر ، گوياي اين است كه كودك ، عناصر ديده شده را بدون توجه به تركيب بندي طبيعي آن ها نقاشي مي كند .عنصرواژگونگي و تعليق درنقاشي هاي سوررئاليستس شاگال ، سبب شده تا مثلا در تابلوي عاشق و معشوق برفراز شهر ، انسان ها و اشياء به پرواز درآيند . اين ويژگي كه از آن بااصطلاح شاگاليته نيز ياد مي شود ، در آثارنقاشان و تصويرگران آبستره بسيار ديده مي شود . حذف نيروي جاذبه ي زمين و شناور شدن پديده ها در نقاشي كودكان به گونه اي است كه گاهي نقاشي آن ها از هرسمت كه ديده شود ، مفهوم خود را حفظ مي كند . يكي از تصويرهاي كتاب تسيل التعليم طوري تصوير شده كه انگار مكتب خانه دار برروي يك صندلي نشسته و كودكاني كه در سمت چپ تصوير قرار دارند، پشت نيمكت به كف زمين تكيه داده اند .

3- خام دستي درطراحي و استفاده از رنگ هاي تند و خالص : هرچندكودكن به دليل ناآشنايي با اصول طراحي ، از خطوط كج و كوله و بدون تناسب استفاده مي كنند اما اين روش در كارنقاشان و تصويرگران حرفه اي ، وسيله اي براي بيان نيمه انتزاعي و كودكانه ي آثارشان است . لرزش خط ها و جلوه ي بي تناسب پديده ها روشي است كه در تصويرگران نيمه انتزاعي بسيار استفاده مي شود و نياز به مهارت كافي دارد تا زيبايي شناسي آن حفظ شود . استفاده ازرنگ هاي خالص وغيرتركيبي كه ويژگي اصلي نقاشان فوويست ( گونه اي درسبك امپرسيونيسم ) به شمار مي رود ، علاقه مندي كودكان را به رنگ هاي شفاف و درخشش آن ها نشان مي دهد .

4- حذف ژرفانمايي ( پرسپكتيو) : كنارگذاشتن تناسب و ديگر قواعد مرسوم در نقاشي كودكان در تشخيص اندازه ي ظاهري پديده ها در نماي دوريا نزديك آن تجربه اي ندارند و فرايند ژرفانمايي كه نياز به فراگيري دارد، تقريبا در سن نوجواني قابل درك است . در نقاشي هاي كودكان ، اشياي دور و نزديك به يك نسبت نشان داده مي شوند . اين پديده در نقاشي انسان هاي نخستين و نيز نقاشي هاي كلاسيك ، از جمله آثار دوران نگارگري ، ديده مي شود . استفاده از تناسب ، تركيب بندي ، تقارن ، تعادل و مواردي مانند آن بعدها در اثر آموزش ، درنقاشي هاي كودكان و بيشتر نوجوانان به وجود مي آيد .

5- جسارت ، آزادي عمل و خلاصگي : جسارت و آزادگي بي مرز كودكان در هنگام كار سبب مي شود كه آنان اغلب بدون طرح اوليه و گاه بدون توجه به درست يانادرست بودن طرح ، مداد رنگي ها و قلم موهايشان را به سرعت برروي صفحه ي كار به حركت درآورند و بدون احتياط ، اسب ها ، درخت ها ، پرند ه ها و انسان ها را برروي كاغذ نقاشي كنند .آن چه سبب مي شود كه نوجوانان كم تر از كودكان به كشيدن نقاشي توجه نشان دهند ، گاه ترس آن ها از نادرست كشيدن است . حذف جزييات و سايه - روشن رنگ ها نيز برخاسته از كم تجربگي آن هاست .

6- انتزاع : خام دستي و ناآشنايي كودك با قواعد مرسوم در نقاشي ، گاه تصويرهايي مي آفريند كه براي ديگران قابل درك و معنا نيست اما براي كودكان نقاش ، باورپذير است . چنين نمودهايي ، نشانگر انتزاعي است كه فاصله ي ميان هنرمند و مخاطب را در درك پيام پديد مي آورد . اين پديده ، برخاسته از ويژگي انتزاع موجود در نقاشي مدرن است . پديده اي كه هنرمند انتزاع گرا، آگاهانه از آن بهره مي جويد . گرايش به انتزاع در ميان تصويرگران امروز بسيار گسترده است . لئونل ماسيل در تصويرگري كتاب بانوي پيري كه آدم مي خورد ، در نمايش ترس و ديگر حس هاي درون متن از ويژگي هاي نقاشي كودكان بهره گرفته است . كه وتاپاكوفسكا درآثار تصويري اش از ويژگي نقاشي كودكان در انتخاب فرم ها و رنگ آميزي هاي تند و شفاف بسيار استفاده كرده است . اين ويژگي در كتاب كرگدن قرمز، آشكار است .